Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2015

μύγα-φιλοσοφία: εκλεκτικές σχέσεις..

     Σωκράτης
"ἐὰν γάρ με ἀποκτείνητε, οὐ ῥᾳδίως ἄλλον τοιοῦτον εὑρήσετε, ἀτεχνῶς ―εἰ καὶ γελοιότερον εἰπεῖν― προσκείμενον τῇ πόλει ὑπὸ τοῦ θεοῦ ὥσπερ ἵππῳ μεγάλῳ μὲν καὶ γενναίῳ, ὑπὸ μεγέθους δὲ νωθεστέρῳ καὶ δεομένῳ ἐγείρεσθαι ὑπὸ μύωπός  τινος, οἷον δή μοι δοκεῖ ὁ θεὸς ἐμὲ τῇ πόλει προστεθηκέναι τοιοῦτόν τινα, ὃς ὑμᾶς ἐγείρων καὶ πείθων καὶ ὀνειδίζων ἕνα ἕκαστον οὐδὲν παύομαι τὴν ἡμέραν ὅλην πανταχοῦ προσκαθίζων." [Απολογία]
= Γιατί αν με θανατώσετε, δεν θα βρείτε εύκολα άλλον όμοιό μου, κολλημένο στ' αλήθεια, αν και αυτό είναι λίγο γελοίο για να το πω, πάνω στην πόλη από τον θεό, όπως ακριβώς πάνω σε άλογο εύσωμο και ράτσας, το οποίο λόγω του μεγέθους είναι νωθρό και έτσι έχει ανάγκη μια αλογόμυγα για να το ξυπνά. Κάπως έτσι νομίζω ότι με έχει βάλει πάνω στην πόλη ο θεός, για να προσπαθώ να σας ξυπνώ και να σας νουθετώ και να σας επιπλήττω τον καθένα, χωρίς να σταματώ όλη τη μέρα να κολλώ πάνω σας παντού. [μετάφραση Ν. Τζιράκη]

         Βιτγκενστάιν
"Το πρόβλημα της μύγας που παγιδεύτηκε μέσα στο άδειο μπουκάλι είναι πως, ενώ υπάρχει διαφυγή,δεν μπορεί να τη βρει και φτερουγίζει νευρικά χωρίς να βρίσκει άκρη. Είναι μάταιο να υποδείχνεις στη μύγα πώς θα βγει, γιατί, ενώ εσύ ξέρεις τι θα έκανες, αν ήσουν μύγα, αυτή δεν ξέρει τι να κάνει, γιατί δε σκέφτεται όπως εσύ. Ανάλογα, οι προσπάθειες να δοθούν απαντήσεις στα φιλοσοφικά ερωτήματα μένουν συχνά ατελέσφορες, γιατί αυτά είναι έτσι διατυπωμένα, που να προϋποθέτουν διανοητικές δυνατότητες που πραγματικά δεν έχουμε. Αν χαμηλώναμε τους τόνους μας και αναδιατυπώναμε τα ερωτήματα με λιγότερο φιλόδοξες αξιώσεις, θα μπορούσαμε ίσως να αναμένουμε πιο θετικά αποτελέσματα". 
                                          [μετάφραση Π. Χριστοδουλίδη]

Το χαϊκού του Χ. Βλαβιανού για το φιλόσοφο:

       Θα βγει η μύγα
       απ’ το μπουκάλι; Ιδού
       το ερώτημα.


        Ντεκάρτ



Ο Ντεκάρτ ανακάλυψε το (Καρτεσιανό) «Σύστημα Συντεταγμένων», παρατηρώντας μια μύγα να περπατάει σ' ένα ταβάνι με πλακάκια. 


         μικρή γεύση για το σύστημα συντεταγμένων εδώ

       


αξιοποίηση χαϊκού στη φιλοσοφία



Επιλογή ορισμένων χαϊκού 
του Χάρη Βλαβιανού για μια διαφορετική προσέγγιση 
φιλοσόφων και θεωριών τους.

-πρόταση: να συνθέσουν οι μαθητές τα δικά τους 


   17 συλλαβές σε τρεις στίχους: 5, 7, 5 συλλαβών

Περισσότερα για χαϊκού: 
Βικιπαιδείαψηφιακό σχολείο(1), ψηφιακό σχολείο(2),
δημιουργίες μαθητών Κύπρου


παρουσίαση του βιβλίου εδώ

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Δεν ήσουν εσύ
που πάλι στο ποτάμι
βούτηξε. Άλλος.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ
Είμ’ ο πιο σοφός,
και ούτε μιαν αράδα
δεν έχω γράψει.

ΠΛΑΤΩΝΑΣ
Όλα τα κομφόρ
το σπήλαιο! Έχει και
τηλεόραση!

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ένας ο σκοπός:
ευδαιμονία.{Μπάτλερ
και γιοτ αν έχεις…}

LUDWIG WITTGENSTEIN
Θα βγει η μύγα
απ’ το μπουκάλι; Ιδού
το ερώτημα.

όταν το κλείσιμο μιας έκθεσης σου φτιάχνει τη διάθεση...

σε επίλογο (καλής σε γενικές γραμμές) έκθεσης με θέμα τη βαθύτερη επαφή με την ελληνική γλώσσα:

"Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την υποβάθμιση της μητρικής μας γλώσσας γιατί ''τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου'', όπως έλεγε κι ο γνωστός γλωσσολόγος Λούντβιχ Φρανκενστάιν... .