Παρασκευή 23 Μαΐου 2014

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ , του Σαμαράκη - Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ , του Μυριβήλη: ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ/ΤΕΧΝΗ


 Το διήγημα μαζί με δειγματική διδασκαλία : ΕΔΩ

ΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ ΣΕ ΤΑΙΝΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ  ΕΔΩ

δημιουργικές εργασίες:

1. Γράψε ένα διαφορετικό τέλος της ιστορίας.
2. Παρουσίασε την ιστορία , και πιο συγκεκριμένα το τέλος της , απ' την πλευρά του επιζώντα φαντάρου. Μπορείς να φανταστείς πως κατέγραψε τις σκέψεις του σ' ένα ημερολόγιο.
3. Ο Ζαν Πολ Σαρτρ υποστήριξε :
 "Κόλαση είναι οι άλλοι"
 κι ο Ροζέ Γκαρωντύ :
 ''Κόλαση είναι η απουσία άλλων''.
Ποια απ' τις δυο απόψεις θεωρείς ότι βρίσκει εφαρμογή στο διήγημα του Σαμαράκη;


ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ/αντιπολεμική λογοτεχνία
 Μανόλης Αναγνωστάκης
Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V...

I
Σὲ δυὸ λεπτὰ θὰ ἀκουστεῖ τὸ παράγγελμα «Ἐμπρός»
Δὲν πρέπει νὰ σκεφτεῖ κανένας τίποτε ἄλλο
Ἐμπρὸς ἡ σημαία μας κι ἐμεῖς ἐφ᾿ ὅπλου λόγχη ἀπὸ πίσω
Ἀπόψε θὰ χτυπήσεις ἀνελέητα καὶ θὰ θὰ χτυπηθεῖς

Θὰ τραβήξεις μπροστὰ τραγουδώντας ρυθμικὰ ἐμβατήρια
Θὰ τραβήξεις μπροστὰ ποὺ μαντεύονται χιλιάδες ἀνήσυχα μάτια
Ἐκεῖ ποὺ χιλιάδες χέρια σφίγγονται γύρω ἀπὸ μία ἄλλη σημαία
Ἕτοιμα νὰ χτυπήσουν καὶ νὰ χτυπηθοῦν.

Σ᾿ ἕνα λεφτὸ πρέπει νὰ μᾶς δώσουν τὸ σύνθημα
Μιὰ λεξούλα μικρὴ ποὺ σὲ λίγο ἐξαίσια θὰ λάμψει.

(Κι ἐγὼ ποὺ ἔχω μία ψυχὴ παιδικὴ καὶ δειλὴ
Ποὺ δὲν θέλει τίποτε ἄλλο νὰ ξέρει ἀπὸ τὴν ἀγάπη
Κι ἐγὼ πολεμῶ τόσα χρόνια χωρίς, Θέ μου, νὰ μάθω γιατί
Καὶ δὲ βλέπω μπροστὰ τόσα χρόνια παρὰ μόνο τὸ δίδυμο ἀδερφό μου.)



Ένα παλληκάρι είκοσι χρονώ
Τ' άρματα του δώσαν για τον πόλεμο
Πόλεμο δεν βρήκε πίσω γύρισε
Στα μισά του δρόμου νεροδίψασε
Έσκυψε να πιει νερό στο Γιουλ μπαξέ
Εκεί μία σφαίρα τόνε λάβωσε…


Το τραγούδι του δρόμου [μελοποίηση ΕΔΩ ]
ισπανικό τραγούδι σε απόδοση Ν. Γκάτσου
και μελοποίηση-ερμηνεία Μάνου Λοϊζου από το δίσκο ''Τα τραγούδια του δρόμου''

Σε πεύκο ανέβηκα μεγάλο
να δω πού πήγε τ' όνειρό μου
μα εγώ δεν είδα τίποτα άλλο
από τον κουρνιαχτό του δρόμου.

Σαν πας στη στράτα-στράτα
τον πόλεμο παράτα
γιατί ο καιρός ανοίγει
κι αρχίζει το κυνήγι.

Στου κάστρου την παλιά τη βρύση
σκοτώσαν ένα περιστέρι
πες μου ποιο μάτι θα δακρύσει
και ποιο θα το ζεστάνει χέρι.

Σαν πας στη στράτα-στράτα
τον πόλεμο παράτα
γιατί ο καιρός ανοίγει
κι αρχίζει το κυνήγι.

Φύγε απ' το δρόμο περιστέρι
γιατί θα βγω κι εγώ κυνήγι
κι αν αστοχήσει μου το χέρι
θα ‘ν' η ζωή σου τόσο λίγη.

Σαν πας στη στράτα-στράτα
τον πόλεμο παράτα
γιατί ο καιρός ανοίγει
κι αρχίζει το κυνήγι.

Διάλογος Μηλίων - Αθηναίων

Ζωή στα χαρακώματα [από το αφιέρωμα του e-περιοδικού Εύπλοια]
Υλικό για τη Μαραθώνια πορεία ειρήνης του 1963
Μπέρτραντ Ράσελ

Ο χρόνος σταμάτησε στη Χιροσίμα

Μνημείο αγνώστου στρατιώτη: αφιερώματα από
γενικό επιτελείο στρατού
Ελευθεροτυπία


ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ :  Ο λιποτάκτης
Γ.Μ. ΒΙΖΥΗΝΟΣ:  Ο Μοσκώβ- Σελήμ
Ο στρατιώτης , Κ. Μητροπούλου-Μ. Λοίζου :

Λεγεωνάριος , Θανάση και Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Μπέρτολτ Μπρεχτ :
Μπαλάντα του νεκρού στρατιώτη

Για πέμπτο Μάη πολεμάει
για ειρήνη κουβέντα καμιά
και ο φανταράκος τα βροντάει
πεθαίνει ηρωικά.
Και ο Αυτοκράτωρ οργίζεται
και βγάζει διαταγή
ο θάνατος αναβάλλεται
η νίκη όσο αργεί,
μα ο φαντάρος κείτεται
στον τάφο του δίχως ντροπή
και ξάφνου τον επισκέπτεται
μια επιτροπή.
Με φτυάρι και με αγιασμό
ξεθάβουν το νεκρό
του λένε γύρνα στο μέτωπο
και βγάλε το σκασμό.
Τον εξετάζει ένας γιατρός
τον βρίσκει λίαν καλώς
κοπάνα μονάχα την κάνει ο νεκρός
γιατί είναι πολύ δειλός.
Τον σήκωσαν και φεύγουνε
στην νύχτα την μαγευτική
ενώ αρμοδίως τους φώτιζε
σελήνη ρομαντική.
Το στόμα το σάπιο του βουτούν
σε μαύρο κρασί γλυκό
και δυο νοσοκόμες
του κρατούν μπροστά του
γυμνό θηλυκό
με τύμπανα και ταρατατζούμ
η μπάντα πάει εμπρός
για της πατρίδος το αλαλούμ
παρέλαση κάνει ο νεκρός.
Μπροστά του πάει ένας κύριος
με φράκο παχουλός
πολύ του καθήκοντος κύριος
σαν κάθε πολίτη καλός
σκυλιά ποντίκια και ασβοί
δακρύζουν με πατριωτισμό
στο ύψος των περιστάσεων
στου έθνους τον παλμό.
Στο άλλο χωριό τούς δέχεται
ο κόσμος με ουρλιαχτά
χλωμό το φεγγάρι κατέρχεται
και το νεκρό χαιρετά.
Με ζήτω και με τσουμπαπά
σημαίες και παπά
χορεύει ο νεκρός του σκοτωμού
σαν μεθυσμένη μαϊμού.
Μες το μεγάλο τραλαλά
εχάθηκε ο νεκρός
τον βλέπουν μόνο από ψιλά
αστέρι και σταυραϊτός,
ξημέρωσε ο ουρανός
τ' άστρα έχουν χαθεί
στην μάχη πάλι πάει ο νεκρός
να ξανασκοτωθεί.
                μετάφραση Παύλος Μάτεσις [μουσική Κουρτ Βάιλ]

Κ. Καρυωτάκη

Ο Μιχαλιός

Tο Mιχαλιό τον πήρανε στρατιώτη.
Kαμαρωτά ξεκίνησε κι ωραία
με το Mαρή και με τον Παναγιώτη.
Δε μπόρεσε να μάθει καν το «επ' ώμου».
Όλο εμουρμούριζε: «Kυρ Δεκανέα,
άσε με να γυρίσω στο χωριό μου».

Tον άλλο χρόνο, στο νοσοκομείο,
αμίλητος τον ουρανό κοιτούσε.
Eκάρφωνε πέρα, σ' ένα σημείο,
το βλέμμα του νοσταλγικό και πράο,
σα να 'λεγε, σα να παρακαλούσε:
«Aφήστε με στο σπίτι μου να πάω».

Kι ο Mιχαλιός επέθανε στρατιώτης.
Tον ξεπροβόδισαν κάτι φαντάροι,
μαζί τους ο Mαρής κι ο Παναγιώτης.
Aπάνω του σκεπάστηκεν ο λάκκος,
μα του άφησαν απέξω το ποδάρι:
Ήταν λίγο μακρύς ο φουκαράκος.




από τη ΜΑΡΙΑ ΝΕΦΕΛΗ του Οδ. Ελύτη

Ο ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Τουλάχιστον αν ζούσαμε από την ανάποδη
να τα βλέπαμε όλα ίσια: Μπα. Η αναποδιά
έχει μια μονιμότητα πεισματική
·
αποτελεί όπως λέμε τον κανόνα.
Όπου σημαίνει ότι αν καταφέρνουμε να ζούμε
βέβαια ζούμε από τις εξαιρέσεις.
Προσποιούμαστε ότι δε συμβαίνει τίποτε
ακριβώς για να συμβεί επιτέλους κάτι
έξω και πάνω από τη χλεύη.
Ένα κεράσι την ώρα που χειμάζονται
μέσα του όλες οι αθλιότητες
και αυτό στο πείσμα τους καθάριο παντοδύναμο
άψογο λάμπει δείχνοντας
ποια θα μπορούσε να 'ταν η υπεροχή του ανθρώπου.
Η σταγόνα το αίμα κάθε Απρίλιο
δωρεάν και για όλους.
Δυστυχείς εμπροσθοφυλακές και ανάστροφοι
οδηγοί των βαρέων αρμάτων τ' ουρανού
ως και τα σύννεφα είναι ναρκοθετημένα
το νου σας: από μας η άνοιξη εξαρτάται.
Να ξαναδώσουμε στα πόδια μας το χώμα.
Το πράσινο στο πράσινο τον άνθρωπο του Νεάντερταλ
στον άνθρωπο του Νεάντερταλ. Δεν ωφελούν πια
        οι μυώνες
θέλει αγάπη θηριώδη
θέλει πήδημα τίγρισσας μες στις ιδέες.

Και ο Αντιφωνητής:
                    Η ΕΛΕΝΗ

Η Μαρία Νεφέλη αναμφισβήτητα
είναι κορίτσι οξύ
αληθινή απειλή του μέλλοντος·
κάποτε λάμπει σαν μαχαίρι
και μια σταγόνα αίμα επάνω της
έχει την ίδια σημασία που είχε άλλοτε
το Λάμδα της Ιλιάδας.

Η Μαρία Νεφέλη πάει μπροστά
λυτρωμένη από την απεχθή έννοια του αιώνιου κύκλου.
Και μόνο με την ύπαρξή της
αποτελειώνει τους μισούς ανθρώπους.
Η Μαρία Νεφέλη ζει στους αντίποδες της Ηθικής
είναι όλο ήθος.
Όταν λέει «θα κοιμηθώ μ' αυτόν»
εννοεί ότι θα σκοτώσει ακόμη μια φορά την Ιστορία.
Πρέπει να δει κανείς τι ενθουσιασμός που πιάνει τότε
        τα πουλιά.
Έξαλλου με τον τρόπο της
διαιωνίζει τη φύση της ελιάς.
Γίνεται ανάλογα με τη στιγμή
πότε ασημένια πότε βαθυκύανη.
Γι' αυτό και οι αντίπαλοι ολοένα
εκστρατεύουν - κοιτάξετε:

Η Μαρία Νεφέλη λέει:
Όσο υπάρχουνε Αχαιοί θα υπάρχει μία ωραία Ελένη
και ας είναι αλλού το χέρι αλλού ο λαιμός
Κάθε καιρός κι ο Τρωικός του πόλεμος.
Μακριά μέσα στ' απώτατα βάθη του Αμνού
                                   ο πόλεμος συνεχίζεται.

Και ο Αντιφωνητής:
άλλοι με τις κοινωνικές τους θεωρίες
πολλοί κραδαίνοντας απλώς λουλούδια
Κάθε καιρός κι η Ελένη του.
Από τον στοχασμό σου πήζει ο ήλιος μες στο ρόδι
                                                        κι ευφραίνεται.


Γ. Σεφέρη:
ΕΛΕΝΗ
ΤΕΥΚΡΟΣ ... ες γην εναλίαν Κύπρον ου μ' εθέσπισεν
οικείν Απόλλων, όνομα νησιωτικόν
Σαλαμίνα θέμενον της εκεί χάριν πάτρας.
..............................................................
ΕΛΕΝΗ: Ουκ ήλθον ες γην Τρωάδ' , αλλ' είδωλον ήν.
.............................................................
ΑΓΓΕΛΟΣ: Τι φής;
Νεφέλης άρ' άλλως είχομεν πόνους πέρι;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ,ΕΛΕΝΗ

"Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες''.

Αηδόνι ντροπαλό, μες στον ανασασμό των φύλλων,
σύ που δωρίζεις τη μουσική δροσιά του δάσους
στα χωρισμένα σώματα και στις ψυχές
αυτών που ξέρουν πως δε θα γυρίσουν.
Τυφλή φωνή, που ψηλαφείς μέσα στη νυχτωμένη μνήμη
βήματα και χειρονομίεςδε θα τολμούσα να πω φιλήματα.
και το πικρό τρικύμισμα της ξαγριεμένης σκλάβας.

"Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες".

Ποιες είναι οι Πλάτρες; Ποιος το γνωρίζει τούτο το νησί;
Έζησα τη ζωή μου ακούγοντας ονόματα πρωτάκουστα:
καινούργιους τόπους, καινούργιες τρέλες των ανθρώπων
ή των θεών.
η μοίρα μου που κυματίζει
ανάμεσα στο στερνό σπαθί ενός Αίαντα
και μιαν άλλη Σαλαμίνα
μ' έφερε εδώ σ' αυτό το γυρογιάλι.
Το φεγγάρι
βγήκε απ' το πέλαγο σαν Αφροδίτη.
σκέπασε τ' άστρα του Τοξότη, τώρα πάει να 'βρει
την καρδιά του Σκορπιού, κι όλα τ' αλλάζει.
Πού είναι η αλήθεια;
Ήμουν κι εγώ στον πόλεμο τοξότης.
το ριζικό μου, ενός ανθρώπου που ξαστόχησε.

Αηδόνι ποιητάρη,
σαν και μια τέτοια νύχτα στ' ακροθαλάσσι του Πρωτέα
σ' άκουσαν οι σκλάβες Σπαρτιάτισσες κι έσυραν το θρήνο,
κι ανάμεσό τους-ποιος θα το 'λεγε-η Ελένη!
Αυτή που κυνηγούσαμε χρόνια στο Σκάμαντρο.
Ήταν εκεί, στα χείλια της ερήμου. την άγγιξα, μου μίλησε:
"Δεν είν' αλήθεια, δεν είν' αλήθεια" φώναζε.
"Δεν μπήκα στο γαλαζόπλωρο καράβι.
Ποτέ δεν πάτησα την αντρειωμένη Τροία".

Με το βαθύ στηθόδεσμο, τον ήλιο στα μαλλιά, κι αυτό
το ανάστημα
ίσκιοι και χαμόγελα παντού
στους ώμους στους μηρούς στα γόνατα.
ζωντανό δέρμα, και τα μάτια
με τα μεγάλα βλέφαρα,
ήταν εκεί, στην όχθη ενός Δέλτα.
Και στην Τροία;
Τίποτε στην Τροία-ένα είδωλο.
Έτσι το θέλαν οι θεοί.
Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσμα
ατόφιο.
κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια .

Μεγάλος πόνος είχε πέσει στην Ελλάδα.
Τόσα κορμιά ριγμένα
στα σαγόνια της θάλασσας στα σαγόνια της γης.
τόσες ψυχές
δοσμένες στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι.
Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα
για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη
μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου
για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη.
Κι ο αδερφός μου;
Αηδόνι αηδόνι αηδόνι,
τ' είναι θεός; τι μη θεός; και τι τ' ανάμεσό τους;

"Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες".

Δακρυσμένο πουλί,
στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη
που έταξαν για να μου θυμίζει την πατρίδα,
άραξα μοναχός μ' αυτό το παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως αυτό είναι παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι Δε θα ξαναπιάσουν
τον παλιό δόλο των θεών.
αν είναι αλήθεια
πως κάποιος άλλος Τεύκρος, ύστερα από χρόνια,
ή κάποιος Αίαντας ή Πρίαμος ή Εκάβη
ή κάποιος άγνωστος, ανώνυμος που ωστόσο
είδε ένα Σκάμαντρο να ξεχειλάει κουφάρια,
δεν το 'χει μες στη μοίρα του ν' ακούσει
μαντατοφόρους που έρχουνται να πούνε
πως τόσος πόνος τόση ζωή
πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη.


ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
αντιπολεμικές νότες
η μουσική ως αντιπολεμικό όπλο
μια τεράστια συλλογή αντιπολεμικών τραγουδιών,ελληνικών κ ξένων
ένα τραγούδι και η ιστορία του: Lili Marleen

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

ΜΠ. ΜΠΡΕΧΤ «ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ»:
«Η Άννα Φίρλιγκ, γνωστή με το όνομα Μάνα Κουράγιο, κεντρικός χαρακτήρας του έργου, δεν είναι μια συνηθισμένη ηρωίδα. Όπως έκανε συχνά στα έργα του ο Μπρεχτ, διηγείται την ιστορία του μέσα από τις εμπειρίες ανθρώπων που ο ίδιος είναι αντίθετος με τις ιδέες τους. Η Μάνα Κουράγιο ταξιδεύει μαζί με τα παιδιά της κατά μήκος της πολεμικής ζώνης, πρώτα στην Σκανδιναβία κατά τη διάρκεια του πολέμου ανάμεσα στην Πολωνία και τη Δανία, και μετά σ' ολόκληρη την έκταση που είναι σήμερα η Γερμανία, στη διάρκεια του Τριαντακονταετούς Πολέμου (1618-1648) που ρήμαξε την Ευρώπη. Πρόκειται για μια γυρολόγισσα που με τον αραμπά της, μαζί και τα τρία παιδιά της, περιφέρεται στα πεδία των μαχών της ρημαγμένης Ευρώπης. Πουλάει τρόφιμα, ποτά και βασικές προμήθειες στα αντίπαλα στρατόπεδα για να επιβιώσει και να προστατεύσει τα παιδιά της. Αυτή η πλευρά της προκαλεί την συμπάθεια μας. Ο Μπρεχτ όμως δεν μας θέλει να αγνοήσουμε την άλλη της πλευρά. Η Μάνα Κουράγιο μιλά για τον πόλεμο σα να ήταν ευλογία και επιβιώνει σαν επιχειρηματίας εκμεταλλευόμενη τον πόλεμο. Με τον δικό της τρόπο κάνει δηλαδή εκείνο που κάνουν οι στρατοί: επιβιώνουν σε βάρος των άλλων»
                                                                      Φ. Βασιλειάδης




ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ


οι φωτιές του πολέμου πυρπολούν την οθόνη
επιλογή αντιπολεμικών ταινιών
τι έκανες στον πόλεμο μπαμπά;

Lepa Sela lepo gore ή pretty village,pretty flame ή 
..τα όμορφα χωριά όμορφα καίγονται...

Ο Milan (Βόσνιος, χριστιανός) και ο Halil (Βόσνιος, μουσουλμάνος) ζούν σ'ενα χωριο της Βοσνίας. Είναι αδερφικοί φίλοι, έχουν μεγαλώσει μαζί και δεν τους χωρίζει τίποτα...Μέχρι που ήρθε ο εμφύλιος...
Ο παραλογισμός του πολέμου στη Βοσνία μέσα από την ιστορία δύο φίλων, ενός Σέρβου και ενός Μουσουλμάνου, που βρίσκονται ξαφνικά σε αντίπαλα στρατόπεδα.
δες και παλαιότερη ανάρτηση εδώ : τα αδέρφια σμίγουν τα βουνά[;]


πόλεμος και κινηματογράφος
Πόλεμος και κινηματογράφος στην Ελλάδα 
     


ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
H Guernica τρισδιάστατη:



Αναλύοντας τη Guernica

Για τη Guernica του Πικάσο


υστερόγραφο 1

φο-μι-τσιν τι θα 'κανες αλήθεια;
τα αεροπλάνα αν δεν καίγανε καλύβια..;



υστερόγραφο 2

Αρκάς : Ο καλός λύκος...

Σάββατο 10 Μαΐου 2014

αρχαία ελληνική τέχνη, μνημεία, παράδοση (βιωματική προσέγγιση)

ο Παρθενώνας του Κ. Γαβρά χωρίς λογοκρισία
(γνώση της παράδοσης σφαιρική, χωρίς εξιδανικεύσεις)



''Στα ίχνη της χαμένης πολυχρωμίας'':   
κι όμως.. τα αρχαία μνημεία είχαν χρώμα..
(ανατροπή στερεότυπων για την παράδοση)



Ακρόπολη,δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ της εκπ/κής τηλεόρασης:
ένας αρχιτέκτονας προβληματίζεται για την τύχη του προγονικού σπιτιού του 
και αναζητά τη ''λύση'' στον Παρθενώνα: πώς το σήμερα χρειάζεται το χθες..:

       σχολιασμός αρχικού διαλόγου ταινίας:
"- Θα κλείσουμε όλους τους ημιυπαίθριους χώρους, θα κερδίσουμε σε τετραγωνικά και θα αυξήσουμε το κέρδος.
-Εντάξει Παύλο, αλλά αν κλείσουμε όλους τους ημιυπαίθριους χώρους το κτήριο θα είναι διαφορετικό από το σχέδιο, θα αλλάξει η αισθητική του κι είχαμε δουλέψει πολύ για την 
αισθητική του..
-Ναι, καλή η αισθητική, αλλά δεν είναι το παν.."




Αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας στην προσέγγιση της παράδοσης





αρχαία ελληνική τεχνολογία



Υπολογιστής Αντικυθήρων



Δίολκος

Σάββατο 3 Μαΐου 2014

ρίτσος-ξενοφώντας: τριάκοντα τύραννοι

 Γιάννης Ρίτσος
                                                               Μετά την ήττα

στερ’ π’ τήν πανωλεθρία τν θηναίων στούς Αγός Ποτα-
μούς, καί λίγο
ργότερα
μετά τήν τελική μας ττα,- πνε πιά ο λεύθερες κουβέντες
μας, πάει κι
Περίκλεια αγλη,
νθηση τν Τεχνν, τά Γυμναστήρια καί τά Συμπόσια τν
σοφν μας. Τώρα
βαριά σιωπή στήν γορά καί κατήφεια, κι συδοσία τν
Τριάντα Τυράννων.
Τά πάντα (καί τά πιό δικά μας) γίνονται ρήμην μας, χωρίς
καθόλου
τή δυνατότητα μι
ς κάποιας προσφυγς, μις περάσπισης
πόλογίας,
μις στω τυπικς διαμαρτυρίας. Στή φωτιά τά χαρτιά καί τά
βιβλία μας·
κι τιμή τς πατρίδας στά σκουπίδια. Κι ν γινόταν ποτέ νά
μς πέτρεπαν
νά φέρουμε γιά μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, ατός δέ θά
δεχόταν πό φόβο
μήπως καί πάθει τά δικά μας - μέ τό δίκιο του νθρωπος.
Γι’ ατό
καλά εναι δ - μπορε καί ν’ ποχτήσουμε μιά νέα παφή
μέ τη φύση
κοιτώντας πίσω πό τό σύρμα να κομμάτι θάλασσα, τίς πέ-
τρες, τά χορτάρια,
κάποιο σύννεφο στό λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι
σως
μιά μέρα νά βρεθε νας νέος Κίμωνας,* μυστικά δηγημένος
πό τόν διο ιτό, νά σκάψει καί νά βρε τή σιδερένια αχμή άπ’
το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι ατήν, καί νά τήν κουβαλήσει πίση-
μα
σέ πένθιμη
δοξαστική πομπή, μέ μουσική καί στεφάνια στήν
θήνα.


Λέρος, 21.ΙΙΙ.1968


Προτείνεται να ακουστεί πρώτα η υποβλητική μελοποίηση του Δήμου Μούτση




Εκκίνηση προσέγγισης από παρακειμενικά στοιχεία:
      τόπος-χρόνος συγγραφής [Λέρος, 1968]

Αφού οι μαθητές αντιληφθούν ότι το ποίημα του Ρίτσου γράφεται σε τόπο εξορίας και μιλάει με αφορμή τους τριάκοντα της αρχαιότητας για τη σύγχρονή του χούντα των συνταγματαρχών,
αναζητούν κοινά στοιχεία με κείμενο Ξενοφώντα.


Παράλληλα σχολιασμός α' πληθυντικού προσώπου και εντοπισμός ειρωνείας σε ποίημα