Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

πώς γίνεται η ζωή ενός ληστή ποίημα και μετά τραγούδι κι ύστερα ταινία; [σύμπλευση ιστορίας,ποίησης,μουσικής,σινεμά]

Εικόνα του Θωμά Γκαντάρα

θωμάς γκαντάρας , ληστής
Ο ληστής, που καταγόταν από την Άκρη Ελασσόνος, βγήκε στο κλαρί τον Ιούλιο του 1918, επειδή είχε λιποτακτήσει απʼ τον στρατό, για να σκοτώσει έναν τσιφλικά που είχε βιάσει τη σύζυγό του. Ο Γκαντάρας, επικηρυγμένος το 1922 με το ποσό των 40.000 δρχ., ένα βράδυ φόρεσε τη φουστανέλα και τα ασημένια τσαπράζια του και πήγε κρυφά στο σπίτι του περίφημου τρικαλινού φωτογράφου Αθανάσιου Μάνθου. Κατέβηκε αθόρυβα απʼ τη σκεπή, σε στιλ ριφιφί, μπήκε και ξύπνησε τον Μάνθο για να πάει να τον φωτογραφήσει μαζί με την ληστοσυμμορία του, επειδή καταλάβαινε πως το τέλος τους πλησίαζε.
Ο Θωμάς Γκαντάρας σκοτώθηκε στην θέση Οξιά της Δεσκάτης Γρεβενών, κοντά στο Μαυρέλι, αρχές Αυγούστου του 1923, από τον μαυρελίτη κυνηγό Γεώργιο Σιακαβάρα, ο οποίος συμμετείχε στο απόσπασμα που τον καταδίωκε. Το κεφάλι του Γκαντάρα κόπηκε, μεταφέρθηκε στο Γερακάρι και κατόπιν εκτέθηκε σε κοινή θέα στην Καλαμπάκα στις 6 Αυγούστου 1923, για παραδειγματισμό. Ο Θωμάς Γκαντάρας άφησε ορφανά ένα γιο και δυο κόρες, την Βασιλική και την Ελένη. Την Ελένη πρόλαβε και την έδωσε, νήπιο, προς φύλαξη στο δήμαρχο Καλαμπάκας Ραμμίδη. Οι δυο γυναίκες αντάμωσαν μεταξύ τους, για πρώτη φορά, το 1998.


ο πρόωρα χαμένος [1948-1987] ποιητής Χρήστος Μπράβος
[που καταγόταν από τη Δεσκάτη Γρεβενών] έγραψε το ποίημα: 



«Όπου στα 1923, ο επικηρυγμένος Θωμάς Γκαντάρας, ο ληστής, αποφασίζει να φωτογραφηθεί».

O φωτογράφος των Tρικάλων A. Mάνθος
έπαιρνε νύχτα τα στενά για το Bαρούσι.
Tους γάμους θα σκεφτόταν ως το σπίτι του
και τους θανάτους, που εκράτησε για πάντα.
Mα πιo πολύ στο βράδι εγυρνούσε του Aυγούστου
που πόρτες έκλεισε βαριά, έλυσε τα σκυλιά
κλέφτης μην έρθει κι έπεσε
για τον δίκαιο τον ύπνο.
Δεν άκουσε σκυλί, πόρτα να τρίξει·
κι απ’ τον φεγγίτη της σκεπής
τον είδε που γλιστρούσε-
άγγελος με τα δόντια στο μαχαίρι.

ο θεσσαλός τραγουδοποιός Θανάσης Παπακωνσταντίνου το διασκεύασε στο δίσκο ''Βραχνός Προφήτης''  ως εξής :

          Α. Μάνθος
Ο φωτογράφος των Τρικάλων Α. Μάνθος
έπαιρνε νύχτα τα στενά γυρνώντας σπίτι του
τους γάμους θα σκεφτότανε αλλά και τους θανάτους
που εκράτησε παντοτινά στο ακριβό χαρτί

Μα πιο πολύ θυμότανε το βράδυ του Αυγούστου
που πόρτες έκλεισε βαριά, έλυσε τα σκυλιά
κλέφτης μην έρθει κι έπεσε για του δικαίου τον ύπνο
κλέφτης μην έρθει κι έπεσε όπως κάθε φορά

Μήτε που άκουσε σκυλί, θυρόφυλλο να τρίζει
και απ' το φεγγίτη της σκεπής τον είδε να γλιστρά
από την άκρη Άγγελος, στα δόντια το μαχαίρι
Άγγελος, Εξάγγελος, μας ήρθε από μακριά

τέλος ο Βασίλης Κοσμόπουλος εμπνεόμενος απ' το τραγούδι σκηνοθέτησε την ταινία:
         Ο φωτογράφος των Τρικάλων


άϊντε σου κλαιν' τα δέντρα, όλα βρε Γκαντάρα, σου κλαιν' και τα κλαδιά..


ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ
σχετικά με τους ληστές/λήσταρχους:

για τις συμμορίες των θρυλικών Γιαγκούλα,Νταβέλη κ.ά. : 
εδώ , εδώ , εδώ , εδώ , εδώ , εδώ ,εδώ



στην παρανομία τ' όνομά μου πρώτο, λήσταρχος νταβέλης,λήσταρχος μπουρλότο..

για το έργο "Τα παλληκάρια τα καλά συντρόφοι τα σκοτώνουν'': εδώ
για τα ληστρικά μυθιστορήματα : εδώ
για το μυθιστόρημα "Μπέσα για μπέσα'': εδώ
για το μυθιστόρημα ''Οι λησταί στα πρόθυρα των Αθηνών'' : εδώ

Υ.Γ. 1
Δύο ακόμη ποιήματα του Χρήστου Μπράβου :

Νανούρισμα

Μες στου νεκρού το μάτι
κοιμούνται δέντρα και πουλιά.
Βγαίνουν με το φεγγάρι
τα παιδιά, λεν για τους ζωντανούς
μετρούν τα χρόνια·
φύλλα μασούν της λησμονιάς
και τραγουδάνε.
Τ’ ακούνε οι όμορφες, ξυπνούν
τ’ ακούνε οι κολασμένες, βγαίνουν κρυφά
στη μαύρη χλόη απάνω
τα κοιμούνται.
Μα οι μάνες που μαραίνονται
για τις χαρές δεν ξέρουν
του άλλου κόσμου.

        Ήμερος ύπνος

Χιόνι σεντόνι τρυφερό για του φιδιού τον ύπνο.
Χιόνι και πένθιμο σκυλί βραχνός προφήτης.
Με νύχια παγωμένα ο λύκος κρύβεται.
Με φόβο οι ζωντανοί την πόρτα κλείνουν.
Κοιτάς απ’ το παράθυρο: Καπνίζουν τα πηγάδια.
Χιόνι· κι ανάψαν τη φωτιά στον κάτω κόσμο.
Ο κυνηγός στο πέρασμα το σπίρτο πίνει.
Τον λύκο, που εχύμηξε πίσω του, δεν τον βλέπει.
Νύχτα με πένθιμο σκυλί στον σάπιο φράχτη.
Κι οι πεθαμένοι ακούν· και περιμένουν.

και η αξιοποίησή τους από το θ. παπακωνσταντίνου:

Προοίμιο:

Μέσα στου νεκρού το μάτι

δέντρα βλέπω και πουλιά.*


Χιόνι, σεντόνι τρυφερό
για του φιδιού τον ύπνο.
Χιόνι και πένθιμο σκυλί,
βραχνός προφήτης.

Κι όμως το πιο γλυκό βιολί
το παίζει ο θάνατος.

Κοιτάς απ' το παράθυρο,
καπνίζουν τα πηγάδια.
Χιόνι κι ανάψαν τις φωτιές
στον κάτω κόσμο.

Κι όμως το πιο γλυκό βιολί
το παίζει ο θάνατος.

Ο κυνηγός στο πέρασμα
το σπίρτο πίνει.
Το λύκο που εχίμηξε
πίσω του δεν τον βλέπει.

* Στο Προοίμιο οι φωνές αυτοσχεδίασαν πάνω στην παραδοσιακή μελωδία: «Τι κακό 'κανα ο καημένος».

Υ.Γ. 2
μαύρη ζωή που κάνουμε εμείς οι μαύροι κλέφτες..


οι ληστές πότε θεωρούνται ''αποβράσματα'' και πότε μυθοποιούνται, όπως στα κλέφτικα τραγούδια.ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις στους κλεφταρματολούς και τους ''διαδόχους'' τους περιλαμβάνονται στο αφιέρωμα της εφημ. Καθημερινή : εδώ

είναι όμως όλοι οι ληστές άξιοι θαυμασμού; ή έστω συγχώρεσης όπως
εκείνος ο ληστής που είπε στο Χριστό "Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου'';
[ενώ ο άλλος ληστής: ''ει συ ει ο Χριστός, σώσον σεαυτόν και ημάς'']

ο ν. γκάτσος πάντως αποφαίνεται: υπάρχουν και ευαίσθητοι ληστές :


παρόμοια άποψη μοιάζει να έχει κι ο λ. παπαδόπουλος:



ο bob dylan στο «All Along The Watchtower» βάζει έναν ληστή να συνομιλεί με έναν παλιάτσο:



αργότερα ο δ. σαββόπουλος θα το διασκευάσει ως ''ο παλιάτσος κι ο ληστής'' :


  

ενδιαφέρουσα παρουσίαση του τραγουδιού : εδώ





Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2011

ο ''ερωτόκριτος'' ενώνει 77 καλλιτέχνες για το περιβάλλον

η ομάδα «Παίζουμε Οικολογικά - Ζούμε Λογικά - Ενεργούμε Ομαδικά»
δημιούργησε ένα δυναμικό βίντεο 
δυναμικό λόγω συμμετοχής: 77 καλλιτέχνες
δυναμικό λόγω γυρισμάτων: 40 σημεία πράσινου στην Αττική
δυναμικό λόγω ιδέας:
"Μια ομάδα νέων ανθρώπων που δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της τέχνης και έχουμε ως στόχο την αξιοποίησή της, για την οικολογική αφύπνιση της κοινωνίας μας.
Η πρωτοβουλία μας «Παίζουμε Οικολογικά», αποτελεί την πρώτη δράση μας, η οποία στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η μουσική, έχει τη δύναμη να εμπνεύσει και κυρίως να ενώσει τους ανθρώπους στον κοινό αυτό αγώνα. 
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΕΑ
Υπάρχει μία σύνδεση μεταξύ φύσης και μουσικής : η φύση, όταν δεν την κακοποιούμε, μας προσφέρει τα αγαθά της, φροντίζοντας το σώμα μας, ενώ η μουσική ουσιαστικά «φροντίζει» την ψυχή μας!
Ένα από τα βασικά μας προβλήματα είναι η ... αδύνατη μνήμη μας! Τις περισσότερες φορές ξεχνάμε ή «θέλουμε» να ξεχνάμε – προκειμένου να μην «δυσκολέψουμε» την καθημερινότητά μας – τις προσωπικές ευθύνες μας απέναντι στη φύση, στο περιβάλλον, σε επίπεδο πρακτικά εφαρμόσιμων δραστηριοτήτων αλλά και εναλλακτικών αντιλήψεων - στάσεων και συμπεριφορών για τον κοινωνικό και πολιτισμικό περίγυρό μας.
Η ιδέα λοιπόν, είναι να εκμεταλλευτούμε τη δύναμη της μουσικής ακριβώς σ’ αυτό το σημείο : στην ενίσχυση της μνήμης μας, δηλαδή με απλά λόγια, στην υπενθύμιση των ευθυνών μας.
Με ποιο τρόπο, όμως, θα γίνει, αυτό ; Θα μπορούσε ένα τραγούδι, κάθε φορά που το ακούμε, να πετυχαίνει αυτό το σκοπό ; Πιστεύουμε πως ναι ...'' [από τη σελίδα της ομάδας στο facebook]



και γιατί επέλεξαν τον ''ερωτόκριτο'' του β. κορνάρου ;
το αποτέλεσμα το απαντάει:



Του Κύκλου τα γυρίσματα που ανεβοκατεβαίνου
Και του τροχού που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνου,
Και των αρμάτω οι ταραχές, έχθρητες και τα βάρη,
Του Έρωτα η μπόρεση και της φιλιάς η χάρη,
Ετούτα μ’εκινήσασι τη σήμερον ημέρα
ν’αναθιβάλω και να πω τα κάμαν και τα φέρα
Τότες μια αγάπη μπιστική στον κόσμο εφανερώθη
Κ’εγράφτη μέσα στην καρδιά κι ουδέ ποτέ τση ελειώθη.
Και με τιμή ήταν (ήσαν) δυό κορμιά στου πόθου το καμίνι
Και κάμωμα πολλά ακριβό σ’ έτοιους καιρούς εγίνη
Ήκουσες Αρετούσα μου τα θλιβερά μαντάτα,
Που ο κύρης σου μ’ έξόρισε στης ξενιτιάς τη στράτα;
Τέσσερεις μέρες μοναχάς μου’δωκε ν’ανιμένω
Κι απόκει να ξενιτευτώ,πολλά μακρά να πηαίνω
Και πως να σ’ αποχωριστώ και πως να σου μακρύνω
Και πως να ζήσω δίχως σου στον ξορισμόν εκείνο;
Κατέχω το κι ο κύρης σου γλήγορα σε παντρεύγει
Ρηγόπουλο, αφεντόπουλο, σαν έισ’ έσύ γυρεύει.
Κι ο κύρης όντε βουληθεί και  θε να με παντρέψη
Και δω πως γάμο κτάσσεται και το γαμπρό γυρέψη,


Καλλιά θανάτους εκατό την ώρα θέλω πάρει,
Άλλος παρά ο Ρωτόκριτος γυναίκα να με πάρη.

Παρακαλώ, θυμού καλά, ό,τι σου λέγω τώρα
Και γρήγορα μισεύγω σου, μακραίνω από τη χώρα
Μα όπου κι αν πάγω, όπου βρεθώ και τον καιρό που ζήσω
Τάσσω σου άλλη να μη δω μηδέ ν’ ανατρανίσω
Καλλιά 'χω εσέ με θάνατο παρ’ άλλη με ζωή μου,
Για σέναν εγεννήθηκε στον κόσμο το κορμί μου.
                                   
Τούτο εδώθη σ’ολους μας: ότι κι αν πεθυμούμε,
Μ’ολον οπού 'ναι δύσκολον, εύκολο το κρατούμε
Κι εύκολα το πιστεύγομε κείνο που μας αρέσει
Και κάθα είς σ’ τούτο μπορεί να σφάλει και να φταίση.

Ετούτ’ η αγάπη η μπιστική με τη χαρά ετελειώθη
Και πλερωμή στα βάσανα μεγάλη τως εδόθη.
Για τούτο οπού 'ναι φρόνιμος , μηδέ χαθή στα πάθη
Το ρόδο κι όμορφος αθός γεννάται μες στ’ αγκάθι.
Και κάθα είς που εδιάβασεν εδά κι ας το κατέχη :
Μη χάνεται στον κίνδυνο, μα πάντα ελπίδα άς έχη.
Στάλα τη στάλα το νερό το μάρμαρο τρυπάτο
Εκείνο που μισεί κανείς γυρίζει κι αγαπάτω.
Τα μάτια δεν καλοθωρούν στο μάκρεμα του τόπου
Μα πιο καλά και πιο μακριά θωρεί η καρδιά του ανθρώπου.
Απ’ότι κάλλη έχει ο άνθρωπος τα λόγια έχουν τη χάρη
Και κάνουσι κάθε καρδιά παρηγοριά να πάρει
Για μένα όλα σφάλουσι και πάσιν άνω-κάτω
Για με ξαναγεννήθηκε η φύση των πραγμάτων.
Για μένα όλα σφάλουσι και πάσιν άνω-κάτω
Για με ξαναγεννήθηκε η φύση των πραγμάτων.



Ερμηνευτές :

Ψαραντώνης, Γιάννης Κότσιρας, Παντελής Θεοχαρίδης, Μελίνα Κανά, Μάρθα Φριντζήλα, Βασιλική Καραγιάννη, Σταύρος Σιόλας, Μίλλη Κάραλη, Μανώλης Λιδάκης, Γεωργία Νταγάκη, Μάνος Πυροβολάκης, Παντελής Θαλασσινός, Μαρία Λούκα, Μαρία Καναβάκη, Αργύρης Μπακιρτζής, Βαγγέλης Βατσινέας, Μάρω Μαρκέλλου, Γιάννης Χαρούλης, Νικήτας Klint, Απόστολος Ρίζος, Θεοδοσία Τσάτσου, Μαρία Κώτη (Χαίνηδες - Σανάδες), Δημήτρης Ζαχαριουδάκης (Χαίνηδες), Λιζέτα Καλημέρη, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Διονύσης Τσακνής, Σοφία Σαρρή - Μάτα Κούρτη - Μαρία Σταύρακα - Μαριαστέλλα Τζανουδάκη (Σανάδες), Γιώτα Νέγκα, Νίκος Κουρουπάκης - Ερωφίλη - Δημήτρης Υφαντής (Τρίφωνο) και ο αείμνηστος Μανώλης Ρασούλης.

Μουσικοί :
Πάνος Δημητρακόπουλος (κανονάκι), Δημήτρης Αποστολάκης – Χαίνηδες (κρητική λύρα), Δημήτρης Παπαλάμπρου (κλασική κιθάρα), Αντώνης Σκαμνάκης – Χαϊνηδες (Viola da Gamba), Μαρία Πλουμή (μαντολίνο), Σέργιος Χρυσοβιτσάνος (βιολί), Χαράλαμπος Παρίτσης (βιολί), Νίκος Tattoo (κοντραμπάσο), Σοφία Ευκλείδου (τσέλο), Γιώργης Μανωλάκης (κρητικό λαούτο), Μιχάλης Ορφανίδης (τύμπανα), Βαγγέλης Παρασκευαίδης (βιμπράφωνο), Τάκης Φραγκούς (ακουστικό κοντραμπάσο), Ζαχαρίας Σπυριδάκης (κρητική λύρα), Γεωργία Νταγάκη (κρητική λύρα), Στέφανος Δημητρίου (τύμπανα), Θοδωρής Παπαστάθης (κρουστά), Χρήστος Παύλης (ηλεκτρική κιθάρα), Γιώτης Κιουρτσόγλου (ηλεκτρικό μπάσο), Θανάσης Γκίκας (ηλεκτρική κιθάρα), Αλέξης Νόνης (κρουστά), Solis Barki (κρουστά), Simone Mongelli (κρουστά), Γιώργος Παλαμιώτης (άταστο ηλεκτρικό μπάσο), Blaine Reininger - Tuxedomoon (βιολί), Γιάννης Τσόλκας (πλήκτρα), Μάνος Αχαλινωτόπουλος (κλαρίνο), Κλέων Αντωνίου (ηλεκτρική κιθάρα), Γιάννης Παπατριανταφύλλου (ηλεκτρικό κοντραμπάσο), Άγγελος Πολυχρόνου (κρουστά), Βαγγέλης Καρίπης (κρουστά), Μάρθα Μαυροειδή (ηλεκτρική λάφτα), Παναγιώτης Καμβυσίδης (τούμπα), Αντώνης Ανδρέου (τρομπόνι), Παντελής Στόϊκος (τρομπέτα), Θοδωρής Ρέλλος (σαξόφωνο), Γιώργος Μακρής (γκάϊντα),Τάκης Φαραζής (concert πιάνο).
Επίσης, συμμετέχουν ο ζωγράφος Λουκής Αγρότης από την Κύπρο, ο καραγκιοζοπαίκτης Άθως Δανέλλης και η χορευτική ομάδα «Κι όμως κινείται».


υστερόγραφα
1. "ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ ΤΗ ΦΥΣΗ,ΤΗ ΜΟΝΗ ΑΔΕΣΜΕΥΤΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ''
2. ''ΟΧΙ ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ! Η ΙΔΙΑ Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ''
                                                                            [ευγένιος αρανίτσης]
3.
Είναι στο σύννεφο, είναι μέσα στο πηγάδι
είναι στο χιόνι και στα φρούτα του Μαγιού
είναι στα μάτια, είναι στο ουράνιο τόξο
είναι στον πάγο, στον ατμό του τηγανιού.

Είναι στη λίμνη, είναι στη γη, είναι στο στόμα.
Ο άνθρωπος είναι νερό που περπατάει
και προχωράει απ` του πλακούντα τα νερά
κι ως τα νερά του τελευταίου ιδρώτα πάει...

Αϊέ,το νερό είναι στοιχείο και στοιχειό...

Είδα πόλεις να βαδίζουν στο σκοτάδι
για να γεμίσουν τους κουβάδες τους με φως
είδα το Μόσταρ, είδα το Βελιγράδι
είδα τον Δούναβη να γέρνει τυφλός.

Ο Αξιός, ο Αχελώος και η Κερκίνη
είναι αιχμάλωτοι πολέμου στις τιμές
του χρηματιστηρίου και της βιομηχανίας
και θα ξερνάνε ομολογίες φριχτές.

Αϊέ, το νερό είναι στοιχείο και στοιχειό...

Μα όταν κάποτε θα υψωθεί η ευχή τους
θα πλημμυρίσουν τα νερά, να εκραγούν
θα πάρουν από `κει ψηλά όσα ζητήσαν
όσο νερό θα χρειαστεί να ξεπλυθούν.

Όποιος βρομίζει το νερό βρομίζει ο ίδιος
και λένε πως το παρατσούκλι του Θεού
κάποια μεγάλη φασαρία είναι εκεί πάνω
η ΄΄φασαρία των νερών στους ουρανούς΄΄.

Αϊέ,το νερό είναι στοιχείο και στοιχειό...

Δίκαια θα ξαφνιαστεί εκείνος που θ` ακούσει
δυνατά στου κάτω κόσμου τις οθόνες
την πρώτη ερώτηση ΄΄ποιον έχεις ξεδιψάσει ;΄΄
Καθένας μας θα ζυγιστεί με σταγόνες


4.
''η φύση δεν εκδικείται,αμύνεται'' : εδώ